NĂM THỰC TẾ VỀ TIẾN HÓA VÀ TÔN GIÁO

Giangluankinhthanh.net – Thời gian quan đội ngũ Ba-rúc đã dịch một số video và bài viết về mối quan hệ giữa khoa học và đức tin (ví dụ, phim Ảo Tưởng Vô Thần, Mười Sự Thật Khoa Học Trong Kinh Thánh, bài viết về niềm tin của nhà toán học Pascal, nhà văn biện giáo Cơ đốc từng là người vô thần C.S. Lewis…). Đội ngũ Ba-rúc sẽ tiếp tục dịch một số bài viết và video tương tự. Chúng tôi hy vọng mỗi bài viết như một mảnh ghép nhỏ, dần dần góp phần tạo nên bức tranh chung về chủ đề quan trọng và tương đối khó này.

Đức tin và niềm tin vào sự tiến hóa có nhất thiết phải đối nghịch nhau không? Theo Giáo hoàng Francis, câu trả lời là không. Thật vậy, giáo hoàng gần đây đã tái khẳng định quan điểm của Giáo hội Công giáo La Mã rằng “sự tiến hóa trong tự nhiên không mâu thuẫn” với giáo huấn của giáo hội về sự sáng tạo, đẩy cuộc tranh luận về nguồn gốc loài người trở lại trên các trang báo.

Tuy hầu hết người Công giáo Hoa Kỳ chấp nhận tư tưởng tiến hóa dưới một số hình thức nhưng một tỷ lệ đáng kể người Mỹ trưởng thành phủ nhận giải thích khoa học về nguồn gốc của sự sống con người, và một số nhóm tôn giáo ở Hoa Kỳ cho rằng thuyết tiến hóa của Charles Darwin thông qua chọn lọc tự nhiên là không đúng vì nó mâu thuẫn với quan điểm của họ về sự sáng tạo.

Dưới đây là năm thực tế về sự tiến hóa và đức tin:

1. Giáo hội Công giáo La mã từ lâu đã chấp nhận – hoặc ít nhất là không phản đối – thuyết tiến hóa. Giáo hoàng Francis không phải là vị giáo hoàng đầu tiên công khai khẳng định rằng sự tiến hóa tương ứng với những giáo huấn của giáo hội. Năm 1950, trong thông điệp “Dòng giống Nhân loại” (Humani Generis), Giáo hoàng Pius XII nói rằng những giáo huấn của Công giáo về sự sáng tạo có thể cùng tồn tại với thuyết tiến hóa. Giáo hoàng John Paul II đã đi xa hơn một chút vào năm 1996, gọi sự tiến hóa là “hơn cả một giả thuyết”.

2. Một tỉ lệ nhỏ người Mỹ hoàn toàn chấp nhận cách giải thích của khoa học về nguồn gốc sự sống của con người. Theo một cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew năm 2013, 60% người Mỹ nói rằng con người đã tiến hóa theo thời gian, nhưng chỉ khoảng một nửa trong số đó (32% trong tổng số người Mỹ trưởng thành) tin rằng con người và các sinh vật sống khác chỉ tiến hóa do các tiến trình tự nhiên, lời giải thích được đại đa số các nhà khoa học chấp nhận. Khoảng một phần tư người Mỹ trưởng thành (24%) nói rằng con người và sự sống khác đã tiến hóa, nhưng sự tiến hóa này được dẫn dắt bởi một đấng tối cao. Cuộc khảo sát này cũng cho thấy một phần ba người Mỹ (33%) bác bỏ hoàn toàn sự tiến hóa, cho rằng con người và các sinh vật sống khác đã tồn tại ở dạng hiện tại kể từ thời sơ khai.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu Pew khảo sát từ 21/03-08/04/2013. Q54-55

3. Trong số tất cả các nhóm tôn giáo lớn ở Hoa Kỳ, phần đông người Tin lành thuần túy (evangelical protestants) da trắng là nhóm người phủ nhận sự tiến hóa nhiều nhất. Gần 2/3 (64%) người Tin lành thuần túy da trắng cho rằng con người và các sinh vật khác luôn tồn tại ở dạng hiện tại, trong khi khoảng 1/10 người Tin lành thuần túy da trắng (8%) nói rằng con người tiến hóa thông qua các tiến trình tự nhiên. Trái ngược với đó là những người không gia nhập một hệ phái cụ thể, đa số (57%) trong số này cho biết họ tin rằng sự sống tiến hóa thông qua các tiến trình tự nhiên.

Quan điểm về sự tiến hóa của con người, theo tôn giáo

% người Mỹ trưởng thành cho rằng con người và các sinh vật sống khác đã tồn tại ở dạng hiện tại kể từ thời sơ khai, hoặc con người và các sinh vật sống khác đã tiến hóa theo thời gian

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu Pew khảo sát từ 21/03-08/04/2013. Q54-55

Những người nói rằng “không biết” không được thể hiện trên biểu đồ. Những nhóm da trắng và da đen là những người không có gốc Nha. Người gốc Nha bao gồm tất cả những người thuộc mọi chủng tộc.

Hầu hết người Tin lành thuần túy đều phản bác sự tiến hóa, điều này chủ yếu thể hiện qua các hội thánh của họ, chẳng hạn như Công ước Báp-tít miền Nam và Hội nghị Lutheran-Missouri, trong đó phủ nhận một cách rõ ràng rằng thuyết tiến hóa mâu thuẫn với những gì họ coi là lẽ thật Kinh thánh.

4. Khoảng một phần tư người Mỹ da trắng theo Công giáo (26%) nói rằng họ không tin vào bất kỳ hình thức tiến hóa nào, dù nhà thờ có chấp nhận nó. Tỷ lệ người Công giáo gốc Nha ở Hoa Kỳ phủ nhận sự tiến hóa và nói rằng con người luôn tồn tại ở dạng hiện tại thậm chí còn cao hơn (31%).

5. Một loạt quyết định của tòa án nghiêm cấm việc giảng dạy thuyết sáng tạo hoặc thiết kế thông minh trong các trường công lập. Bất chấp những nỗ lực ở nhiều bang và địa phương của Mỹ nhằm cấm giảng dạy thuyết tiến hóa trong các trường công lập hoặc dạy những phương án thay thế cho thuyết tiến hóa, trong vài chục năm trở lại đây, các tòa án đã liên tục bác bỏ các chương trình giảng dạy xoay khỏi thuyết tiến hóa ở các trường công lập. Chẳng hạn, trong vụ Edwards kiện Aguillard (1987), Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã phán quyết rằng luật của Louisiana yêu cầu học sinh trường công phải học cả khoa học tiến hóa và khoa học sáng tạo đã vi phạm quy định của Hiến pháp Hoa Kỳ cấm thiết lập tôn giáo.

David Masci, tác giả bài viết là cựu nhà văn/biên tập viên cấp cao về mảng tôn giáo tại Trung tâm Nghiên cứu Pew, Hoa Kỳ.

– Chuyển ngữ: Đội ngũ Ba-rúc –

*Quan điểm của bài viết không nhất thiết phản ánh quan điểm của Đội ngũ Ba-rúc

Link bài viết: https://www.pewresearch.org/fact-tank/2014/10/30/5-facts-about-evolution-and-religion/