Gần đây, tôi có nghe tin về một mục sư bị buộc rời khỏi chức vụ khi một trong những trưởng lão của hội thánh phát hiện ra ông không tự viết bài giảng của mình. Ông đã tải chúng từ một trang web tên là “kho bài giảng” và giảng nó như thể đó là của mình.

Ngay cả khi chưa có sự trợ giúp của AI tạo sinh (ví dụ như ChatGPT), một số mục sư đã bỏ qua đạo đức để tiết kiệm thời gian. Đây là một vấn đề nghiêm trọng, dù không phổ biến. AI tạo sinh càng khiến việc “ăn cắp” bài giảng trở nên dễ dàng hơn.

Trước khi giải thích tại sao bạn nên hạn chế sử dụng AI, tôi khẳng định tôi không cấm các bạn dùng AI. Về mặt bản chất, khi chúng ta tìm kiếm thông tin bằng Google, bạn đã sử dụng AI rồi. Không sai khi dùng công nghệ để tìm chính xác câu Kinh Thánh “sắt mài sắt” nằm ở đâu. Tương tự, không sai khi dùng AI để sửa lỗi chính tả, tạo điểm nhấn cho các ý chính bằng vần điệu, hoặc tìm các câu Kinh Thánh liên quan đến phân đoạn của bạn. Cá nhân tôi, trong số các lựa chọn AI tạo sinh hiện có, tôi thích dùng Claude. Lương tâm cho phép tôi dùng một số loại AI. Và thú thực, tôi dùng nó gần như hằng ngày.

Tuy nhiên, bạn nên hạn chế sử dụng AI trong việc chuẩn bị bài giảng vì bốn lý do sau:

1. Sử Dụng AI (Thường) Là Đạo Văn

Đạo văn là lý do để bãi nhiệm một người khỏi chức vụ mục sư. Nó vi phạm hai trong Mười Điều Răn: trộm cắp và tham muốn. Trộm cắp bao gồm việc lấy những gì thuộc về người lân cận của bạn, cho dù đó là dê, táo, hay sự sáng tạo của trí tuệ.

Tham muốn là việc mong muốn sai trái những thứ không thuộc về mình. Bạn chớ tham muốn sự hài hước của Matt Chandler, lòng nhiệt thành của John Piper, sự khôn ngoan của Tim Keller, hay danh tiếng của John Mark Comer. Một tội lỗi như đạo bài giảng của người khác bắt nguồn từ lòng tham muốn. Hỡi các mục sư, chúng ta được Đấng Christ biết đến và yêu thương, nên bạn không cần phải gây ấn tượng với hội thánh bằng cách trở nên giả tạo.

2. Sử Dụng AI Sẽ Kìm Hãm Sự Phát Triển Của Bạn

Lời kêu gọi cao cả nhất của một mục sư không phải là việc trình bày một bài giảng, mà là sự phát triển nhân cách. Không bởi đức hạnh và phẩm giá, thì một người không nên làm mục sư (hãy xem 1 Ti-mô-thê 3 và bối cảnh xung quanh lời khuyên của Phao-lô dành cho Ti-mô-thê, “để mọi người thấy sự tiến bộ của con” trong 1 Ti-mô-thê 4:15).

Tôi e rằng quá nhiều mục sư bị cuốn vào câu hỏi “điều gì là tốt nhất?” thay vì “điều gì là tốt?” Thật tốt khi bạn tăng trưởng trong tình yêu và niềm vui đối với những người trong hội thánh mình, điều này phát triển khi bạn soạn bài giảng (xem 1 Giăng 1:4). Việc soạn bài giảng buộc bạn phải suy nghĩ về các thính giả của mình và viết cho họ. Đó là một hành động của tình yêu thương. Tôi hay nói với sinh viên của mình rằng dùng AI để viết bài luận cũng giống như đến phòng tập gym và mang theo một robot để nâng tạ hộ mình vậy. Bằng cách dùng AI để viết bài giảng, bạn đang bỏ qua cơ hội để phát triển những “cơ bắp tình yêu” thiết yếu, bao gồm sự hiểu biết về Đức Chúa Trời và tình yêu dành cho dân sự Ngài.

3. Sử Dụng AI Có Thể Khiến Hội Thánh Mất Nhân Tính

Các buổi nhóm lại của hội thánh không đơn giản chỉ là sự truyền thông của những nội dung – đó là chứng nhân hùng hồn của tin lành trong một thế giới sa ngã. Hội thánh không phải là nơi chứa đầy những “bộ não trên cây gậy,” mà là những người mang hình ảnh của Đức Chúa Trời. Mục sư ơi, bạn không thể nuôi dưỡng họ bằng máy móc. Nhu cầu tiết kiệm thời gian trong mọi khía cạnh của cuộc sống là một khuynh hướng tội lỗi. Máy móc có thể nói mọi thứ tiếng nhưng chúng không thể yêu thương, không thể nhịn nhục, và không thể nhân từ (xem 1 Cô-rinh-tô 13:4).

Tôi e rằng nhiều hội thánh đã và đang trượt dốc từ nhiều năm trước, chấp nhận những sự thực dụng trong các buổi nhóm lại của mình, thay vì nhìn vào Kinh Thánh. Có lẽ nó bắt đầu từ phong trào thế tục hóa, hay sự suồng sã xuất phát từ đại dịch, hoặc nhiều khả năng hơn, là sự tích hợp công nghệ sâu hơn vào chương trình của hội thánh. Dù vậy, chúng ta phải đảm bảo các tiêu chuẩn về hội thánh (giáo hội học) của mình được định hình bởi lịch sử chính thống và Kinh Thánh hơn là bởi sự đổi mới một cách thực dụng. Thà một mục sư hiện diện với dân sự mình và giảng một phân đoạn Kinh Thánh không trau chuốt hay nghiên cứu sâu rộng, còn hơn là một mục sư cắt xén công việc dựa vào công nghệ. Có người nhờ cậy xe ngựa, người khác nhờ cậy AI, nhưng chúng ta nhờ cậy Danh Giê-hô-va (Thi Thiên 20:7). Hãy cho tôi một người mang hình ảnh của Đức Chúa Trời, người yêu mến Ngài và đã vật lộn với lời Ngài trong một phân đoạn Kinh Thánh, chứ không phải một cỗ máy được tạo ra để phản chiếu thế gian.

Một bài giảng được định hình bởi nhiều quyết định về “điều dân sự cần nghe” mà đôi khi đến từ vô thức, được hình thành từ sự tương tác của người giảng với dân sự. AI không có quyền truy cập vào loại dữ liệu ấy, dữ liệu con người (mà thực ra không phải là “dữ liệu” chút nào, vì con người không thể được định lượng như máy móc).

4. Sử Dụng AI Có Thể Gây Chia Rẽ

Tôi cá rằng có một vài thành viên hội thánh sẽ có vấn đề về lương tâm với việc sử dụng AI để tạo ra những nội dung trong buổi nhóm, ví dụ như phần giới thiệu bài giảng, hoặc thậm chí các câu hỏi thảo luận cho nhóm tế bào. Với tư cách là một người lãnh đạo hội thánh, bạn cần cẩn thận khi giới thiệu các công cụ hoặc phương pháp mới có thể gây chia rẽ. Và nếu bạn cảm thấy xấu hổ khi thừa nhận mình dùng AI, thì đó là dấu hiệu bạn không nên dùng nó. Rô-ma 14 kêu gọi hội thánh hiệp nhất giữa sự chia rẽ trong những vấn đề thứ yếu, và tôi tin rằng thiệt hại tiềm tàng đối với lương tâm của một vài người trong hội thánh lớn hơn những lợi ích cá nhân mà một mục sư có thể đạt được.

Tương tự, trong 1 Cô-rinh-tô 8–10, Phao-lô giải thích rằng của cúng thần tượng có thể không có vấn đề, nhưng điều quan trọng là nhận thức của người khác và lương tâm của họ. Nguyên tắc đó áp dụng ở đây – sự tự do của chúng ta trong việc sử dụng công nghệ không đáng để đánh đổi lương tâm của bầy chiên mình.

Với tất cả những lý do trên và nhiều lý do khác nữa, bài giảng của bạn không cần AI.

Từ lâu, các mục sư đã sử dụng các sách chú giải, các câu tham chiếu, các bản sao bài giảng của các mục sư khác, các công cụ phân tích Kinh Thánh – và làm như vậy là đúng đắn, tất nhiên là ở mức độ vừa phải. Hầu hết mọi nguoiwf đều đồng ý rằng đây là những công cụ hỗ trợ, không phải là cái nạng để chúng ta lệ thuộc, khi được sử dụng đúng cách. Nhưng AI đưa ra một vùng xám mới. Việc hỏi ChatGPT để nhận phản hồi về một bài giảng đã viết và nhẹ nhàng kết hợp một số gợi ý dường như không vượt qua ranh giới đạo đức. Nhưng còn về một minh họa do AI tạo ra thì sao? Phác thảo một dàn ý từ một phân đoạn Kinh Thánh? Hay soạn thảo một phần kết luận trau chuốt? Cá nhân tôi, tôi tránh những cách sử dụng đó, với những lý do tôi đã nêu trên, nhưng tôi hiểu tại sao một số mục sư có thể đi theo con đường đó.

Chúng ta cần hỏi nhiều hơn là, “Điều này có thể giúp tôi tiết kiệm thời gian như thế nào?” Cuối cùng, một mục sư phải tự hỏi mình và các trưởng lão của mình: Việc tôi sử dụng AI có vi phạm đạo đức không? Đó có phải là đạo văn không? Nó có đang kìm hãm sự phát triển của tôi hay gây ra những hậu quả không mong muốn không? Nó có góp phần vào việc phi nhân hóa buổi nhóm không? Nó có thể gây chia rẽ không?

Đó là những câu hỏi chúng ta phải tự hỏi. Bởi vì bất kể công cụ nào, bất kể xu hướng nào, chúng ta đang rao giảng về Đấng Christ chịu đóng đinh; Ngài là hòn đá vấp ngã cho các thuật toán, là điều bị coi là điên rồ trong thời đại công nghệ ngày nay.

Tác giả: Andrew Noble – phục vụ tại hội thánh Grandview ở Ontario.

Chuyển ngữ: Đội ngũ Ba-rúc

Quan điểm bài viết không nhất thiết phản ánh quan điểm của đội ngũ Ba-rúc 

Link bài viết gốc: Your Sermon Doesn’t Need AI – The Gospel Coalition | Canada